Dziennik Ubezpieczeniowy

Dziennik Ubezpieczeniowy >> Szukaj 

 

Archiwum :: O Dzienniku :: Prenumerata 

 Szukaj

 

 

Artykuł: <<< 2012-11-23 >>>

 

UFK a podatki

 

Nawigacja

2012-11-26  

|<<

   

 >>|

2012-11-23  

|<< 

<<<

>>>

 >>|

2012-11-22  

|<<

     

 

Data publikacji: 2012-11-23

Dz.U. nr: 3128

Koszty uzyskania przychodu z funduszu w razie nabycia jednostek uczestnictwa w drodze spadku

W praktyce zdarza się, że osoba fizyczna nabywa jednostki uczestnictwa funduszu kapitałowego w sposób nieodpłatny. Powstaje wówczas pytanie, czy fundusz w momencie późniejszego umarzania tych jednostek uczestnictwa powinien uwzględnić jakieś koszty uzyskania przychodów? - Mariusz Pogoński

 

Co do zasady, fundusz jako płatnik nie pomniejsza uzyskanego przez podatnika przychodu z tytułu funduszy kapitałowych o inne koszty niż te, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. (Koszty uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu z funduszu kapitałowego). Chodzi tu o poniesione przez podatnika koszty na nabycie jednostek uczestnictwa (albo tytułów uczestnictwa bądź certyfikatów inwestycyjnych) w funduszach kapitałowych. Wynika to z konstrukcji ryczałtowego opodatkowania dochodów z funduszy kapitałowych. Pobór podatku przez płatnika kończy rozliczenie podatkowe, co oznacza, że sam podatnik nie ma już możliwości ingerencji - inaczej niż przez wniosek o stwierdzenie nadpłaty złożony do urzędu skarbowego - w to rozliczenie.

Osoba fizyczna może nabyć jednostki uczestnictwa funduszu kapitałowego w sposób nieodpłatny.

Nieodpłatne nabywanie jednostek

W praktyce zdarza się, że osoba fizyczna nabywa jednostki uczestnictwa funduszu kapitałowego w sposób nieodpłatny. Powstaje wówczas pytanie, czy fundusz w momencie późniejszego umarzania tych jednostek uczestnictwa powinien uwzględnić jakieś koszty uzyskania przychodów?

W tym miejscu podkreślić należy, że zgodnie z ogólnymi regułami kwalifikowania wydatków do kosztów podatkowych, koszty uzyskania przychodów mogą być uwzględnione w rozliczeniu tylko tego podatnika, który faktycznie te koszty poniósł. W razie więc nabycia jednostek uczestnictwa w funduszu w drodze nieodpłatnej (np. darowizna bądź spadek), obdarowany bądź spadkobierca nie może uznać za koszty podatkowe wydatków na nabycie poniesionych przez darczyńcę bądź spadkodawcę.

Rozróżnić przy tym należy dwa sposoby nieodpłatnego nabycia przez osobę fizyczną jednostek uczestnictwa funduszu: w drodze spadku (jako spadkobierca) albo poza spadkiem (z racji istnienia wspólności majątkowej).

W przypadku jednostek funduszu inwestycyjnego otrzymanych w drodze spadku nie występuje koszt nabycia po stronie spadkobiercy.

Spadek i wspólność majątkowa

W przypadku jednostek funduszu inwestycyjnego otrzymanych w drodze spadku nie występuje koszt nabycia po stronie spadkobiercy. Nie można bowiem uznać, iż spadkobierca poniósł wydatki na ich nabycie (wydatki takie poniosła osoba pierwotnie je nabywająca). Płatnik (fundusz inwestycyjny) nie ma więc podstaw do tego, aby przychód z odkupienia tych jednostek pomniejszyć o koszty z tytułu ich nabycia, skoro podatnik nie poniósł takich kosztów.

Inaczej będzie natomiast w odniesieniu do tej części jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, w których posiadanie wszedł współmałżonek z racji istnienia wspólności majątkowej. Kluczowe znaczenie ma w takim przypadku to, czy między małżonkami w momencie ponoszenia wydatku na nabycie jednostek uczestnictwa istniała ustawowa wspólność majątkowa. Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy ustawy powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. Jest to ich majątek wspólny. W myśl art. 50(1) Kodeksu, w razie ustania wspólności udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Wspólność majątkowa ustaje w razie śmierci jednego z małżonków.

Fundusz inwestycyjny nie musi znać szczegółowej sytuacji majątkowej swoich klientów.

Konkluzja

Powiązanie powyższych przepisów z zasadami spadkowymi prowadzi do konkluzji, że ta część majątku, która objęta jest wspólnością ustawową małżeńską, po śmierci jednego z małżonków nie wchodzi do masy spadkowej, lecz stanowi - w połowie - jego własność. Tylko druga połowa tego majątku podlega jako masa spadkowa podziałowi między spadkobierców - z tej części majątku małżonek spadkodawcy również uzyska pewną część, w zależności od kręgu innych spadkobierców oraz reguł ustawowych bądź testamentowych.

Skutkuje to tym, że w przypadku transferu na rachunek współmałżonka jednostek uczestnictwa nie objętych masą spadkową (w okolicznościach gdy przed śmiercią jednego z nich obowiązywała między nimi wspólność majątkowa), za cenę nabycia (a jednocześnie koszt podatkowy) uznana winna być powinna połowa poniesionych przez obu współmałżonków wydatków związanych z nabyciem jednostek uczestnictwa. Argumentem za takim stanowiskiem jest fakt, że wydatek na nabycie tych jednostek został poniesiony ze środków stanowiących ustawową wspólność majątkową. Pozbawienie współmałżonka prawa do uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów w części odpowiadającej istniejącej wspólności ustawowej byłoby niezgodne z regułami wynikającymi z faktu istnienia wspólności majątkowej na mocy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Uprawnienie do zastosowania kosztów podatkowych w takich sytuacjach potwierdza także orzecznictwo sądowe (np. WSA w Warszawie z dnia 20 stycznia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1455/09) oraz najnowsze interpretacje Ministra Finansów.

Fundusz inwestycyjny nie musi jednak znać szczegółowej sytuacji majątkowej swoich klientów. Dlatego też zastosowanie przez fundusz jako płatnika podatku tych kosztów podatkowych jest możliwe tylko wtedy gdy otrzyma od małżonka będącego spadkobiercą indywidualną informację o tym fakcie.

Mariusz Pogoński

Doradca podatkowy

 

Archiwum: UFK a podatki

 

Komentuj Prześlij  Drukuj

Artykuł: <<< 2012-11-23 >>>

 

 

 

Profesjonalnie o ubezpieczeniach..

Miesięcznik Ubezpieczeniowy

 

 
 Strona przygotowana przez Ogma Sp. z o.o.