Dziennik Ubezpieczeniowy

Dziennik Ubezpieczeniowy >> Szukaj 

 

Archiwum :: O Dzienniku :: Prenumerata 

 Szukaj

 

 

Artykuł: <<< 2008-05-16 >>>

 

Prawo na weekend

 

Nawigacja

2008-05-19  

|<<

   

 >>|

2008-05-16  

|<< 

<<<

>>>

 >>|

2008-05-15  

|<<

     

 

Data publikacji: 2008-05-16

Dz.U. nr: 1992

Ubezpieczenia kredytów hipotecznych w oczach UOKiK

(CMS Cameron McKenna, UOKiK)

W ocenie UOKIK nie ma żadnych podstaw, aby kredytobiorca ponosił koszty umów ubezpieczenia zawieranych przez bank, który działa na swoją rzecz, w sytuacji, gdy kredytobiorca nie jest stroną tej umowy ani też uposażonym. - piszą Piotr Czublun i Paweł Stykowski z CMS Cameron McKenna.

 

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na swoich stronach internetowych opublikował raport z kontroli wzorców umownych kredytów hipotecznych (zobacz: Raport - kredyty hipoteczne). Został on przygotowany w oparciu o analizę wzorców umów stosowanych przez banki w umowach z konsumentami. UOKIK poddał badaniu wzorce umów, regulaminy, tabele opłat oraz umowy ubezpieczeń stosowane przez banki. Kontrola UOKIK wykazała, że wszystkie banki posługiwały się w obrocie z konsumentami wzorcami zawierającymi postanowienia umowne, które mogą zostać uznane za niedozwolone. Liczne zastrzeżenia wzbudziły kwestie związane z ubezpieczeniami kredytu. Poniżej przedstawiamy podstawowe, zdaniem UOKIK, nieprawidłowości w tym zakresie.

Główne zarzuty

Najwięcej uwagi UOKIK poświęcił kwestii przenoszenia na konsumenta kosztów umów ubezpieczenia zawieranych przez i na rzecz banku. W większości przypadków na kredytobiorców nakładany jest obowiązek ponoszenia kosztów umów ubezpieczenia w sytuacji, gdy nie są oni ani stroną umowy ani uposażonym z umowy. W ocenie UOKIK nie ma żadnych podstaw, aby kredytobiorca ponosił koszty umów ubezpieczenia zawieranych

Kredytobiorca ponosi koszty umów ubezpieczenia zawieranych przez bank, w efekcie czego bank "przerzuca" na niego ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej.

przez bank, który działa na swoją rzecz, w sytuacji, gdy kredytobiorca nie jest stroną tej umowy ani też uposażonym. W efekcie takiego ukształtowania stosunków z kredytobiorcą bank "przerzuca" na niego ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej. Z tego powodu, zdaniem UOKIK, postanowienie nakładające na konsumenta obowiązek poniesienia kosztów ubezpieczenia, nieobejmując go jednak ochroną ubezpieczeniową, nie tylko rażąco narusza jego interesy, ale także godzi w dobre obyczaje. Tym samym może być niedozwolonym postanowieniem umownym w rozumieniu art. 351 §1 k.c. Możliwość żądania płacenia składek z tytułu umowy ubezpieczenia od kredytobiorcy zdaniem UOKIK może być zasadna jedynie w sytuacji, gdy kredytobiorca jest stroną umowy lub uposażonym z umowy.

Zastrzeżenia UOKIK dotyczyły także postanowień, które na kredytobiorcę nakładały obowiązek ustanowienia weksla własnego in blanco na rzecz zakładu ubezpieczeń na zabezpieczenie roszczeń zakładu ubezpieczeń. Zdaniem UOKIK nie ma żadnego uzasadnienia do tego, by kredytobiorca był zobowiązany do wystawienia ww. weksla, jeżeli wskazane umowy ubezpieczenia zawierane są przez bank, który działa na swoją rzecz, a kredytobiorca nie jest stroną tych umów ani też uposażonym z umów.

Przykład:

W przypadku ubezpieczenia spłaty kredytu lub ubezpieczenia "niskiego wkładu", kredytobiorca zobowiązuje się do wystawienia weksla własnego in blanco na zlecenie towarzystwa ubezpieczeniowego z klauzulą "nie na zlecenie" i "bez protestu".

Zgoda na działania regresowe

W przypadku kilku banków wzorce umów zawierały postanowienie, które nakładało na konsumenta obowiązek wyrażenia zgody na prowadzenie działań regresowych przez towarzystwo ubezpieczeń w wypadku wypłacenia bankowi odszkodowania z tytułu ubezpieczenia. W opinii UOKIK konsument jako osoba trzecia, która ponosi jednak koszty umowy, nie tylko nie odnosi żadnych korzyści z umowy, która zabezpiecza bank, ale ponosi dodatkowo odpowiedzialność regresową, co narusza jego interesy.

Na co także zwrócono szczególną uwagę to fakt, że wiele z banków zawierało we wzorcach umów kredytowych postanowienia, które wyłączały zwrot składki ubezpieczeniowej za niewykorzystany okres ubezpieczenia. Zgodnie z art. 815 § 1 k.c. składkę

Wiele banków zawierało we wzorcach umów kredytowych postanowienia, które wyłączały zwrot składki ubezpieczeniowej za niewykorzystany okres ubezpieczenia.

ubezpieczeniową oblicza się za czas trwania odpowiedzialności ubezpieczyciela. Niedozwolone jest zatem pobieranie przez zakład ubezpieczeń składki za okres, w którym zakład nie ponosi odpowiedzialności. Tak więc w sytuacji, gdy do zapłaty składki zobowiązany jest bank, powinien on w przypadku wcześniejszego wygaśnięcia umowy zwrócić się do towarzystwa ubezpieczeń o zwrot nadpłaconej składki. Kredytobiorca nie będąc stroną umowy nie dysponuje takimi uprawnieniami. Bank w powyższym zakresie powinien współdziałać z konsumentem, a zwróconą przez towarzystwo składkę zobowiązany jest mu przekazać. Niemniej jednak niejednokrotnie banki przyznawały sobie prawo do zachowania całej składki. Co podkreślił UOKIK, brak zwrotu składki kredytobiorcy i uzyskana w ten sposób korzyść majątkowa przez bank może stanowić podstawę do uznania banku za bezpodstawnie wzbogaconego w rozumieniu art. 405 k.c.

Uprawnienia do weryfikacji autentyczności dokumentów

Zastrzeżenia wzbudziła także kwestia nadawania towarzystwom ubezpieczeń uprawnień do weryfikacji autentyczności dokumentów tożsamości oraz weryfikacji autentyczności i prawdziwości dokumentów stanowiących podstawę ustalenia zdolności kredytowej. Przyznanie towarzystwu ubezpieczeń bardzo szerokiego zakresu uprawnień w odniesieniu do możliwości weryfikowania dokumentów i dokonywania wizji lokalnej jest w opinii UOKIK dużą uciążliwością dla

Jeżeli kredytobiorca nie jest stroną umowy z towarzystwem ubezpieczeń, to nie ma żadnych podstaw, aby reprezentant ubezpieczyciela miał prawo do weryfikacji dokumentów kredytobiorcy.

konsumenta. Nałożenie na konsumenta obowiązku ponownego zebrania obszernej dokumentacji, w szczególności, gdy dokonuje tego na potrzeby podmiotu, z którym nie jest związany umową, może, zdaniem Urzędu, rażąco naruszać jego interesy i kształtować jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Może być zatem niedozwolonym postanowieniem umownym w rozumieniu art. 351 §1 k.c. Zdaniem Urzędu, jeżeli kredytobiorca nie jest stroną umowy z towarzystwem ubezpieczeń, to nie ma żadnych podstaw, aby reprezentant ubezpieczyciela miał prawo do weryfikacji dokumentów kredytobiorcy. Za autentyczność tych dokumentów - w związku z zawieraną umową ubezpieczeniową - odpowiada bank. Nie jest dopuszczalne nakładanie na konsumenta obowiązków w stosunku do podmiotu, z którym nie jest związany umową.

Pomimo wystąpień UOKIK, banki w wielu przypadkach nie zmieniły kwestionowanych postanowień. Zgodnie z zapowiedziami UOKIK możemy wkrótce spodziewać się działania urzędu, których celem będzie zmiana praktyk banków i wzorców umów kredytów hipotecznych. Bez wątpienia działania te skoncentrują się między innymi na kwestiach związanych z ubezpieczeniem kredytów. Zdaniem UOKiK postanowienia umów kredytowych stosowane w tym zakresie są doskonałym świadectwem nieprawidłowości, jakich dopuszczają się banki. Napotkany do tej pory sprzeciw części banków wobec zaleceń UOKIK o zmianę analizowanych praktyk pozwala przypuszczać, że czeka nas interesująca konfrontacja na linii regulator - banki. Obiecujemy na bieżąco śledzić "wyniki" tej konfrontacji i informować o nich Państwa na łamach " Prawa na Weekend".

Piotr Czublun, radca prawny CMS Cameron McKenna

Paweł Stykowski, aplikant radcowski CMS Cameron McKenna

http://www.law-now.com/

 

Zobacz firmy: CMS Cameron McKenna, UOKiK

 

Komentuj Prześlij  Drukuj

Artykuł: <<< 2008-05-16 >>>

 

 

 

Profesjonalnie o ubezpieczeniach..

Miesięcznik Ubezpieczeniowy

 

 
 Strona przygotowana przez Ogma Sp. z o.o.