Dziennik Ubezpieczeniowy

Dziennik Ubezpieczeniowy >> Szukaj 

 

Archiwum :: O Dzienniku :: Prenumerata 

 Szukaj

 

 

Artykuł: <<< 2012-10-12 >>>

 

Prawo na weekend

 

Nawigacja

2012-10-15  

|<<

   

 >>|

2012-10-12  

<<<

>>>

 >>|

2012-10-11  

|<<

     

 

Data publikacji: 2012-10-12

Dz.U. nr: 3100

Od składki odsetki są tylko za opóźnienie

(CMS Cameron McKenna)

Różnica pomiędzy wysokością składki do zapłacenia z góry i wysokością składki do zapłacenia w ratach to nie odsetki. - Paweł Stykowski, CMS Cameron McKenna

 

We wtorkowym wydaniu Dziennika Ubezpieczeniowego pojawił się artykuł, który wzbudził wiele kontrowersji. Chciałbym zweryfikować postawione w nim wnioski.

Odsetki w kodeksie cywilnym

Zgodnie z art. 359 § 2(1) k.c.:

"Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego".

K.c. nie zawiera definicji odsetek. Wskazuje jedynie, że odsetki należą się od sumy pieniężnej tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

Umowa ubezpieczenia to ewidentnie czynność prawna. Czy jednak umowa ubezpieczenia przewiduje płatność odsetek? Nie znajdziemy nigdzie takiego postanowienia. Należy zauważyć, że tak naprawdę, ubezpieczającemu zostają przedstawione oferty zawarcia dwóch różnych umów:

1. oferta zawarcia umowy ze składką X płatną z góry;

2. oferta zawarcia umowy ze składką Y płatną w określonych terminach w czasie roku.

Inna jest więc nie tylko wysokość składki, ale przede wszystkim, termin jej płatności. Są to essentialia negotii umowy ubezpieczenia. Żadna z proponowanych umów nie przewiduje pobierania odsetek.

Ubezpieczający wybiera między dwiema umowami, które różnią się między sobą terminami płatności składki i jej wysokością.

Czy składka płatna miesięcznie to pożyczka?

Już słyszę głosy twierdzące, że już sama propozycja rozłożenia w czasie wymagalności składki stanowi w istocie ofertę pożyczki. To jednak nie do końca tak - w przypadku pożyczki, pożyczkodawca wypłaca pożyczkobiorcy (lub wskazanej przez niego osobie trzeciej) kwotę pożyczki i od tej kwoty pobiera odsetki. W przypadku umowy ubezpieczenia mamy do czynienia z określeniem kiedy ubezpieczający zapłaci za usługi świadczone na jego rzecz przez ubezpieczyciela, za świadczoną ochronę. Można to porównać z płatnością za usługi telekomunikacyjne - czy jeśli umówimy się z operatorem, że rachunki będziemy płacili nie w terminach miesięcznych lecz co dwa miesiące, to mamy do czynienia z miesięczną pożyczką? A może płatności miesięczne to też pożyczka - skoro usługa połączenia została wykonana 10 października, to powinienem zapłacić za nią 10 października?

Idąc dalej, skoro składka za NNW jest płatna np. co miesiąc - czy to oznacza, że otrzymałem pożyczkę, którą co miesiąc spłacam? Fakt, że składkę (czy jak kto woli - jej poszczególne raty) opłacam w okresie ubezpieczenia nie pozostaje bez znaczenia - korelacja między poszczególnymi okresami ochrony a terminami płatności składki jest aż nazbyt widoczna. Czemu w OC miałoby być inaczej?

Warto również zauważyć, że termin płatności składki w umowie ubezpieczenia ma dużo większe znaczenie niż termin płatności za usługi telekomunikacyjne. Zwłaszcza w OC. Czy w razie braku zapłaty składki ubezpieczyciel może przestać świadczyć ochronę? Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych mu to uniemożliwia. Zatem przy składce płatnej z góry przy zawarciu umowy ubezpieczenia - nie ma ryzyka ponoszenia kosztów windykacji składki, które występuje przy składce płatnej w ratach.

W jednym z komentarzy do wtorkowego artykułu p. dyrektor Boryczka zwraca uwagę na to, że sposób płatności składki okazuje się czynnikiem przy ocenie ryzyka. Trudno mi zweryfikować na ile jest to prawda, jednak jeśli tak jest w rzeczywistości, możemy mówić o kolejnej różnicy pomiędzy rozłożeniem w czasie płatności za OC a pożyczką. To kolejny powód dla różnicowania składki.

Płacenie ze usługi na bieżąco a nie z góry to nie pożyczka.

Kredyt konsumencki

Autor wtorkowego artykułu nie wskazuje na najistotniejsze ryzyko jakie wiązałoby się z uznaniem rozłożenia płatności w czasie za pożyczkę - w takiej sytuacji zakłady ubezpieczeń powinny stosować ustawę o kredycie konsumenckim.

Ustawa o kredycie konsumenckim przewiduje, że za umowę o kredyt konsumencki należy uznać również umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, jeżeli konsument jest zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z odroczeniem spełnienia świadczenia.

Jednakże ustawa o kredycie konsumenckim zauważa, że nie każde odroczenie płatności należy traktować jak kredyt. Wprowadza m.in. następujący wyjątek:

"Za umowę o kredyt konsumencki nie uważa się umów dotyczących odroczenia terminu spełnienia świadczenia niepieniężnego, którego przedmiotem jest stałe lub sukcesywne świadczenie usług lub dostaw towarów tego samego rodzaju, jeżeli konsument jest zobowiązany do zapłaty za spełnione świadczenie lub dostawę towaru w ustalonych odstępach czasu w trakcie obowiązywania umowy."

Ustawodawca wskazuje więc wyraźnie: płacenie na bieżąco za otrzymywane usługi to nie pożyczka. Częstotliwość płatności jest do ustalenia. .

A może zniżka za płatność z góry?

Odpowiedzialność karna

Przedstawione tezy dotyczące odpowiedzialności karnej na podstawie art. 304 k.k. trudno traktować poważnie. Zapewne - zważywszy na anegdotyczny charakter artykułu - sam autor nie miał takiej intencji. Trudno bowiem nie zauważyć, że "przymusowe położenie", które jest jedną z przesłanek zastosowania tego przepisu należy odnosić do dużo trudniejszych sytuacji niż konieczność wykupienia OC przy ograniczonym budżecie domowym.

Bardziej chodzi o sytuacje takie jak sprzedawanie kół ratunkowych na tonącym statku po 1000 zł za sztukę.

Natomiast, na zakończenie pragnę zwrócić Państwa uwagę, że cała ta dyskusja jest w zasadzie bez większego praktycznego znaczenia. Wystarczy bowiem, że zakład ubezpieczeń uzna wysokość składki płatnej w określonych odstępach czasu za wysokość podstawową, a w przypadku płatności z góry będzie udzielał zniżki...

Paweł Stykowski, radca prawny

CMS Cameron McKenna

 

Archiwum: Prawo na weekend

 

Zobacz firmy: CMS Cameron McKenna

 

Komentuj Prześlij  Drukuj

Artykuł: <<< 2012-10-12 >>>

 

 

 

Profesjonalnie o ubezpieczeniach..

Miesięcznik Ubezpieczeniowy

 

 
 Strona przygotowana przez Ogma Sp. z o.o.